KIES24 Federale verkiezingen
De Wever werd vandaag officieel benoemd tot formateur. Nicolas Maeterlinck
Een maand na de verkiezingen heeft de koning Bart De Wever (N-VA) benoemd tot formateur. De formele onderhandelingen voor een federale regering met N-VA, Vooruit, CD&V, MR en Les Engagés kunnen nu van start gaan. De Wever hoopt tegen 20 september te kunnen landen, bij voorkeur als premier. Een overzicht van de politieke ontwikkelingen sinds 9 juni.
Zondag 9 juni: N-VA wint de verkiezingen
Verkiezingen tellen vaak meerdere winnaars, maar het is op 9 juni snel duidelijk dat N-VA zich bij het groepje winnaars mag rekenen. Op federaal niveau blijft N-VA de grootste partij en in Vlaanderen houdt de partij Vlaams Belang nipt af.
Als voorzitter van de grootste partij in het Vlaams Parlement wordt De Wever automatisch informateur op het Vlaamse niveau.
Dinsdag 11 juni: MR en Les Engagés klikken zich aan elkaar vast
In Wallonië heeft MR de PS van de troon gestoten als grootste Waalse partij. Ook Les Engagés scoort goed. Partijvoorzitters Georges-Louis Bouchez (MR) en Maxime Prévot (Les Engagés)kondigen 2 dagen na de verkiezingen op een gezamenlijke persconferentie aan dat ze samen een Waalse regering willen vormen en klikken zich ook op federaal niveau aan elkaar vast.
Bouchez (MR) en Prévot (Les Engagés) willen samen een Waalse regering op poten zetten. Foto: Belga
Woensdag 12 juni: koning Filip stelt De Wever aan als informateur
In de dagen na de verkiezingen spreekt de koning met de aftredende premier en met de partijvoorzitters van de politieke partijen die verkozenen hebben in het federaal parlement. Hij duidt daarop Bart De Wever aan als informateur.
"Zijn opdracht bestaat erin na te gaan welke partijen bereid zijn om snel een stabiele coalitie op het federale niveau te vormen en welke de belangrijkste politieke lijnen van deze coalitie zouden zijn", luidt het op het paleis.
Vrijdag 14 juni: eerste overleg tussen N-VA, CD&V en Vooruit
N-VA, CD&V en Vooruit zitten een eerste keer samen over de vorming van een nieuwe Vlaamse regering. Het verkennende gesprek tussen voorzitters Bart De Wever van N-VA, Sammy Mahdi van CD&V en Melissa Depraetere van Vooruit duurt ruim een uur. Volgens CD&V-voorzitter Mahdi hebben de drie partijen enkele onderwerpen 'inhoudelijk onderling afgetast'.
Het is een eerste stap, maar Vooruit verwacht een startnota voor er verder kan onderhandeld worden. Die nota komt er uiteindelijk op 18 juni.
Woensdag 19 juni: De Wever rondt taak als Vlaams informateur af en blijft federaal aan zet
Op 19 juni rondt Bart De Wever zijn taak als Vlaamse informateur af. CD&V en Vooruit zien voldoende raakvlakken in de startnota die hij heeft voorgelegd en zijn bereid over te gaan tot formatiegesprekken. Matthias Diependaele (N-VA) wordt Vlaams formateur.
Diezelfde dag brengt De Wever verslag uit van zijn federale informatieronde bij de koning. Die verlengt zijn opdracht met een week.
Diependaele neemt over van De Wever, en wordt Vlaams formateur. Foto: Belga
Woensdag 26 juni: koning stelt De Wever aan als preformateur
Op Vlaams en Waals niveau zijn de formatiegesprekken op volle gang en De Wever toetst op federaal niveau af of er bereidheid is om te werken aan een afspiegelingsregering waarin de partijen die in Vlaanderen en Wallonië samenwerken ook aan een gezamenlijk federaal verhaal zouden bouwen.
Op 26 juni stelt de koning na een onderhoud van anderhalf uur De Wever aan als preformateur. Dat wijst erop dat De Wever als informateur vooruitgang heeft geboekt, maar dat het nog te vroeg is voor een echte formatie. Vooral Vooruit zou nog bedenkingen hebben bij het vormen van een afspiegelingsregering, CD&V, MR en Les Engagés lijken zich wel te vinden in dat plan van de N-VA-voorzitter.
Dinsdag 9 juli: Vooruit bereid om te starten met formatiegesprekken
De avond voor hij opnieuw verslag moet uitbrengen, krijgt De Wever goed nieuws. Vooruit toont zich dan toch bereid om over te gaan tot formatiegesprekken met N-VA, CD&V, MR en Les Engagés.De partij had de druk stevig opgevoerd en toonde weinig interesse in het project, maar de Wever zou persoonlijk de laatste plooien glad hebben gestreken in een telefoontje met toekomstig voorzitter en sterke man bij Vooruit Conner Rousseau.
Bekijk: Vooruit-voorzitter Melissa Depraetere: "We staan voor een zware opdracht"
Videospeler inladen...
Woensdag 10 juli: koning stelt De Wever aan als formateur
Met ook Vooruit mee op de kar, is het laatste struikelblok weg om formatiegesprekken op poten te zetten te zetten tussen N-VA, Vooruit, CD&V, Les Engagés en MR. Zoalsverwacht duidt de koning Bart De Wever aan als formateur om die gesprekken te leiden.
Het is voor het eerst in de 20 jaar dat De Wever partijvoorzitter van N-VA is, dat hij het tot formateur heeft geschopt. In 2010 benoemde toenmalig koning Albert II hem tot informateur, maar na nog geen maand nam Elio Di Rupo die rol over.
Woensdag 24 juli: De Wever moet verslag uitbrengen
De Wever moet nu als formateur de verschillende partijen die de nieuwe regering willen vormen, samenbrengen rond de onderhandelingstafel.Tijdens de formatiegesprekken moeten de partijen tot eenregeerakkoordkomen.In die tekst staan alle doelstellingen en afspraken over het beleid dat de nieuwe regering wil voeren tijdens haar legislatuur. Het vormt de basis voor de komende samenwerking.
Over 2 weken, op 24 juli, wordt De Wever op het paleis verwacht voor een verslag. Het lijkt allemaal vlot en snel te gaan, maar Wetstraatwatcher Ivan De Vadder merkt in Villa Politica op dat de verkiezingen al een maand geleden zijn, en dat er in 1999 en in 2003 op dat moment al zo goed als een regering was.
De Vadder vermoedt dat "we deze keer ergens in september of oktober zullen landen". Maar in België mag dat volgens hem gerust "een klein succes genoemd worden".
Bekijk: "We zijn vertrokken voor een aantal weken"
Videospeler inladen...
20 september: premier De Wever?
Pas wanneer er een regeerakkoord is, wordt er onderhandeld over wie de ministers van de nieuwe regering moeten worden. Bij die benoeming spelen de verschillende partijvoorzitters opnieuw een belangrijke rol.
Als de formateur erin slaagt om een regering te vormen, wordt hij of zij meestal ook de premier van die nieuwe regering.Zo ging het ook bij Alexander De Croo(Open VLD) in 2020. Maar indien de onderhandelingen dreigen vast te lopen, kan er natuurlijk ook een nieuwe formateur aangeduid worden.
De ambitie van De Wever is alleszins duidelijk: hij wil een federale regering tegen 20 september en wil die regering ook zelf leiden. "Als alles lukt", trekt hij op zondag 13 oktober als premier naar de gemeenteraadsverkiezingen. Dat verkondigde hij vandaag in de Kamer.
